Samolot myśliwski PZL P.11c

W ostatnich miesiącach 1927 roku Departament Aeronautyki zlecił Centralnym Zakładom Lotniczym, przemianowanym w następnym roku na Państwowe Zakłady Lotnicze, opracowanie myśliwca mogącego być następcą używanych powszechnie francuskich samolotów SPAD. Prace nad nowym płatowcem rozpoczął inż. Zygmunt Puławski.

Pierwszy z rodziny samolotów Puławskiego P.1 zwrócił uwagę zagranicy. Następnie przyszła kolej na P.6 i P.7, wszystkie wzbudzały zainteresowanie obcych konstruktorów i zdobywały nagrody na międzynarodowych salonach lotniczych. W 1930 roku Departament Aeronautyki polecił opracować następcę dla P.6 i P.7. Nowy myśliwiec PZL P.11 był jednomiejscowym, całkowicie metalowym, zastrzałowym, górnopłatem ze stałym podwoziem. Samolot należał do konstrukcji charakteryzujących się oryginalnymi rozwiązaniami technicznymi i technologicznymi. Pierwszym z nich było pokryte blachą drobnofalistą, tzw. blachą Wibault, skrzydło o oryginalnym kształcie i konstrukcji, pozwalającej uzyskać mały ciężar, dużą wytrzymałość, dobre właściwości aerodynamiczne oraz doskonałą widoczność z kabiny pilota do przodu i na boki.

To niekonwencjonalne rozwiązanie, nazwane za granicą "polskim płatem" lub "skrzydłem Puławskiego", nadawało płatom charakterystyczny "mewi" kształt. Drugim było stałe podwozie typu nożycowego, z amortyzatorami ukrytymi we wnętrzu kadłuba. Na uwagę zasługiwała też półskorupowa konstrukcja kadłuba, zastosowana wcześniej na myśliwcu P.7, oraz wyrzucany z kadłuba w wypadku pożaru główny zbiornik paliwa. Prace Puławskiego, który zginął śmiercią lotnika w 1931 roku, kontynuował inż. Wsiewołod Jakimiuk. Prototyp P.11 został oblatany w 1931 roku przez Bolesława Orlińskiego. Prezentowany w grudniu 1934 roku na Salonie Lotniczym w Paryżu wzbudził duże zainteresowanie wśród specjalistów. Technologicznie wyprzedzał współczesne mu konstrukcje o kilka lat. Był zwrotny, posiadał doskonałe własności pilotażowe i znakomite osiągi. Wyprodukowano 50 P.11a dla lotnictwa polskiego i 50 eksportowych P.11b (z silnikiem Gnome-Rhone 9K) dla Rumunii. Prototyp PZL P.11c oblatano w lecie 1934 roku z silnikiem Merkury IV S2. Silnik ten zmieniono następnie na Gnome-Rhone Mistral. Samolot w tej konfiguracji posłużył jako wzorzec dla wersji licencyjnej P.11f. W rumuńskich zakładach IAR powstało 70 samolotów tej wersji.

W celu poprawienia stateczności, widoczności z kabiny pilota oraz wzmocnienia siły ognia opracowano płatowiec będący rozwinięciem bazującym na konstrukcji PZL P.11. Nowa konstrukcja otrzymała oznaczenie PZL P.11c. W Polsce zbudowano 175 egzemplarzy myśliwców P.11c z przeznaczeniem dla polskiego lotnictwa myśliwskiego. Prowadzono również próby nad wersją morską, zimową z nartami oraz nad możliwościami bombardowania z lotu nurkowego. Nie wyszły one jednak poza stadia projektów. Jesienią 1936 roku republikański rząd w Hiszpanii usiłował zakupić 36 płatowców, jednak ze względu na ogłoszenie przez rząd polski deklaracji o neutralności transakcja nie doszła do skutku.

Kolejny typ, P.24, był ostatnim z tej rodziny samolotów. Dzięki uzbrojeniu w 2 działka i 2 karabiny maszynowe uznano go za najsilniej uzbrojony myśliwiec. W 1937 roku, z chwilą wprowadzania przez inne kraje do służby nowoczesnych dolnopłatów, P.11 stał się konstrukcją przestarzałą. PZL P.11c był podstawowym typem myśliwca na wyposażeniu lotnictwa polskiego we Wrześniu 1939 roku. Ustępował już wtedy płatowcom nowej generacji jakimi były niemieckie Bf-109. Jednak dzięki umiejętnościom polskich pilotów "Jedenastki" mogą zaliczyć na swoje konto około 120 zestrzeleń.

Prezentowany egzemplarz latał w 121 Eskadrze 2 Pułku Lotniczego w Krakowie. Samolot ten jest dzisiaj symbolem, najcenniejszym eksponatem Muzeum Lotnictwa. Nie chodzi tu o wartość materialną jest obecnie jedynym zachowanym polskim samolotem myśliwskim z okresu Września 1939 roku, symbolem samotnych zmagań z niemiecką Luftwaffe.

 Źródło: http://www.muzeumlotnictwa.pl/

Dane techniczne

Produkcja: Polska
Wytwórca: PZL
Czas powstania: 1935 rok
Rozpiętość: 10,72 m
Długość: 7,55 m
Masa startowa: 1 650 kg
Pułap: 8 000 m
Zasięg: 550 km
Max. prędkość: 375 km/h
Silnik: 9-cylindrowy, gwiazdowy Skoda (lic. Bristol) Merkury VS2 o mocy startowej 600 KM (440 kW) i nominalnej 565 KM (415 kW), silnik po remoncie w Muzeum został uruchomiony
Uzbrojenie: 4 km-y kal. 7,92 mm (2 w kadłubie i 2 dodatkowe w skrzydłach), 4 bomby po 12,5 kg pod skrzydłami (samolot z radiostacją pokładową - 2 bomby)