Na początku 1960 roku Sekretarz Generalny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Nikita Chruszczow razem z delegacją rządową udał się z wizytą do Francji. Poleciał tam samolotem pasażerskim Tu-104, będącym w tym czasie chlubą radzieckiej techniki lotniczej. Konstrukcja Tu-104 był oparta na bombowcu Tu-16. Przeróbki dokonano w Biurze Doświadczalno-Konstrukcyjnym-156 kierowanym przez znanego konstruktora Andrieja N.Tupolewa.
W planie wizyty było kilka podróży w różne części Francji, w tym celu udostępniono radzieckiej delegacji najnowszy francuski samolot pasażerski z napędem turboodrzutowym SE-210 "Caravelle". Osobliwością jego konstrukcji był sposób zamontowania napędu - dwa silniki umieszczono po obu stronach części ogonowej kadłuba. Spowodowało to znaczne zmniejszenie hałasu i wibracji w kabinie pasażerskiej. W następnych latach ta nowa forma układu napędowego znalazła uznanie u kilku producentów samolotów pasażerskich.
Tupolew uznał za najlepsze rozwiązanie oparcie się w konstrukcji nowego samolotu na elementach produkowanego już Tu-124. Do jego napędu miały służyć nowe silniki D-20, umieszczone w dwóch gondolach po obu stronach tylnej części kadłuba. Wymusiło to przesunięcie skrzydeł bardziej do tyłu kadłuba oraz przeniesienie usterzenia poziomego na statecznik pionowy. W kwietniu 1961 roku został ukończony wstępny projekt nazwany Tu-124A. Na przełomie 1961 i 62 roku wykonano projekt techniczny i rysunki warsztatowe, równolegle rozpoczęto budowę prototypu. Pod koniec lipca 1963 roku doszło do oblotu nowego samolotu, któremu zmieniono nazwę na Tu-134. Pod koniec października, w czasie jednego z lotów prototypu wystąpiło niebezpieczne zjawisko tzw. "głębokie przeciągnięcie". W wyniku przeprowadzonych następnie badań, w celu wyeliminowania tego poważnego problemu aerodynamicznego zwiększono powierzchnię usterzenia poziomego o 30%. W listopadzie 1964 roku próby Tu-134 zakończono. W międzyczasie powiększono ilość miejsc pasażerskich. W 1966 roku na kolejnych samolotach serii próbnej zamontowano nowe silniki D-30 konstrukcji Sołowiewa, dzięki temu poprawiono osiągi oraz bezpieczeństwo lotu. W styczniu 1966 roku jeden z próbnych Tu-134 uległ katastrofie, którą spowodował zbyt duży kąt wychylenia steru kierunku. Po wprowadzeniu ograniczenia jego wychyleń uznano samolot za konstrukcję nadającą się do eksploatacji i polecono rozpocząć jego produkcję seryjną. Bardzo szybko zyskał on uznanie w oczach personelu latającego, wysoko oceniono jego osiągi i właściwości aerodynamiczne oraz komfort lotu. W listopadzie 1968 roku Tu-134 otrzymał międzynarodowy certyfikat zgodny z normami brytyjskimi BCAR. Przeprowadzenie odpowiednich prób i badań zlecono polskiemu Inspektoratowi Kontroli Cywilnych Statków Powietrznych. Był to pierwszy międzynarodowy certyfikat uzyskany przez samolot pasażerski radzieckiej konstrukcji, jego uzyskanie znacznie ułatwiało korzystanie z międzynarodowej przestrzeni powietrznej oraz ułatwiało sprzedaż do innych krajów.
Wysiłek konstruktorów zaowocował oblotem, dokonanym w kwietniu 1969 roku, nowej wersji nazwanej Tu-134A. Po zakończeniu prób w kwietniu 1970 roku Tu-134A skierowano do produkcji. Zademonstrowano go na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu. W następnych latach konstrukcję samolotu stale udoskonalano, powstało szereg wariantów będących odpowiedzią na szybki postęp w lotnictwie i życzenia użytkowników. Do jego wyposażenia stale wprowadzano nowe urządzenia radiowe do łączności i nawigacji, w tym również satelitarnej, zabudowano też radar meteorologiczny. Efektem tych udoskonaleń jest dalsza, na początku XXI wieku, eksploatacja wielu samolotów tego typu.
Tu-134 był produkowany seryjnie od 1966 do 1970 roku, a Tu-134A i jego wersje rozwojowe od 1970 do 1984 roku. W sumie, razem z maszynami doświadczalnymi, zbudowano 852 egzemplarze. Część samolotów Tu-134 była też wykonana dla potrzeb lotnictwa wojskowego lub była wynikiem adaptacji samolotów pasażerskich do celów militarnych. Samoloty były używane do transportu oraz do szkolenia i treningu pilotów (Tu-134UBŁ) i nawigatorów (Tu-134Sz) dla ponaddźwiękowych bombowców średniego i dużego zasięgu Tu-22M i Tu-160. Kilka samolotów było używanych jako powietrzne punkty dowodzenia.
Tu-134 i Tu-134A były również eksploatowane przez Polskie Linie Lotnicze "Lot" i nasze lotnictwo wojskowe. Tu-134 wszedł do historii polskiej komunikacji lotniczej jako pierwszy samolot pasażerski napędzany silnikami turboodrzutowymi. "Era" napędu odrzutowego w "Locie" rozpoczęła się w listopadzie 1968 roku, zostały wtedy dostarczone do Warszawy pierwsze dwa Tu-134. Wprowadzone one zostały na linie pasażerskie w kwietniu 1969 roku. Łącznie na potrzeby "Lotu" w latach 1968-69 zakupiono 5 Tu-134. W 1973 roku dostarczono do Polski pierwszego Tu-134A. Do roku 1978 zakupiono w sumie 7 takich samolotów.
Tu-134 i -134A były używane przez "Lot" do początku lat 90. W lotnictwie wojskowym w 1974 roku rozpoczęto eksploatację 2 samolotów Tu-134 służących do transportu specjalnego. Wycofano je z użytkowania w 1991 roku.
Źródło: http://www.muzeumlotnictwa.pl/
