W początkach 1933 roku pracujący w Podlaskiej Wytwórni Samolotów inż. August Bobek-Zdaniewski opracował wersję rozwojową samolotu PWS 14. Prototyp nowego płatowca, oznaczonego jako PWS 16, po przejściu prób stał się wzorem do produkcji seryjnej. W 1934 roku jeden z fabrycznych egzemplarzy został gruntownie przebudowany oraz dostosowany do potrzeb szkolenia strzeleckiego i bombowego. Zmiany te wpłynęły na wygląd zewnętrzny, a nowy samolot otrzymał oznaczenie PWS 16bis.
Pod koniec 1934 roku inż. Zdaniewski rozpoczął prace nad udoskonaleniem PWS 16bis. Wynikiem tych działań stał się PWS 26. Prototyp nowego samolotu, dwumiejscowego, jednosilnikowego dwupłata o konstrukcji mieszanej, oblatano wiosną 1935 roku, po czym rozpoczęto produkcję seryjną. Lotnictwo zamówiło 400 sztuk, przy czym tylko niecałe 300 egzemplarzy dostarczono do chwili wybuchu wojny. W 1937 roku, po wprowadzeniu do szkół lotniczych maszyn PWS 26, większość latających tam samolotów PWS 16bis wycofano, a po remoncie sprzedano. PWS 26 był zwrotny, sterowny, stateczny, bezpieczny i łatwy w pilotażu, co czyniło go jednym z najlepszych europejskich samolotów szkolno-treningowych tego okresu. Po zamontowaniu uzbrojenia mógł być użyty do zaawansowanego szkolenia bojowego.
We wrześniu 1939 roku samoloty PWS 26 odbywały loty łącznikowe i obserwacyjne. Po Kampanii Wrześniowej liczne PWS 26 znalazły się w ZSRR i Rumunii, gdzie niektóre eksploatowano do końca wojny. Po zdobyciu przez Niemców Centrum Wyszkolenia Lotniczego w Dęblinie 30 sztuk zostało przez nich przejęte, a następnie wyremontowane. Dwa egzemplarze zostały wysłane do prób w Niemczech, reszta zaś sprzedana Rumunii.
Eksponowany w krakowskim Muzeum samolot jest jednym z dwóch użytkowanych przez niemiecką Luftwaffe. Posiada on numer fabryczny 81-123 i zbudowano go w 1937 roku. W roku 1945 został znaleziony, wraz z innymi wrakami, niedaleko Poznania. Po przeprowadzeniu remontu w Okręgowych Warsztatach Lotniczych i zarejestrowaniu latał od listopada 1949 do grudnia 1953 roku. W 1954 roku samolot przekazano do Muzeum Techniki we Wrocławiu, gdzie w 1959 roku pokazywany był na Wystawie Lotniczej. W grudniu 1963 roku został przekazany Muzeum Lotnictwa w Krakowie. Po odrestaurowaniu prezentowany jest w barwach z 1939 roku.
Źródło: http://www.muzeumlotnictwa.pl/
