Samolot szkolno-treningowy Aero L-29 Delfín

Dwumiejscowy samolot szkolno-treningowy z napędem odrzutowym, przeznaczony do przygotowania pilotów wojskowych do latania odrzutowymi samolotami bojowymi, skonstruowany w latach 50. w Czechosłowacji przez Jana Vlčeka, Zdenka Rubliča i Karela Tomáša. Prototyp został oblatany 5 kwietnia 1959 r. W 1961 r. samolot L-29 zwyciężył w przeprowadzonym w Moskwie konkursie na odrzutowy samolot szkolno-treningowy dla Układu Warszawskiego, pokonując samoloty Jak-30 i TS-11 Iskra. W 1963 r. rozpoczęła się produkcja seryjna i Delfiny zostały przyjęte do uzbrojenia sił powietrznych ZSRR i pozostałych krajów Układu Warszawskiego z wyjątkiem Polski, która zdecydowała się na eksploatację własnego samolotu TS-11 Iskra.

Prócz podstawowej wersji szkolnej powstała też jednomiejscowa wersja akrobacyjna L-29A i dwumiejscowa wersja rozpoznawcza L-29R, wyposażona w aparaty fotograficzne. Do 1974 r. w zakładach Aero Vodochody i Let Kunovice zostało wyprodukowanych 3655 egzemplarzy. Spośród nich około 2000 trafiło do ZSRR, 400 do lotnictwa czechosłowackiego, a pozostałe do Bułgarii, NRD, Rumunii i na Węgry. Później Delfiny znalazły się w siłach powietrznych Czech, Słowacji, Azerbejdżanu, Tadżykistanu, Gruzji, Afganistanu, Egiptu, Syrii, Iraku, Angoli, Mali, Ghany, Ugandy i Wietnamu. Pewna liczba egzemplarzy wycofanych z lotnictwa wojskowego trafiła do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii, RPA i na Słowację, gdzie są używane przez prywatnych właścicieli.

Prezentowany egzemplarz nr seryjny 99 3241 został wyprodukowany w 1969 roku w zakładach Aero Vodochody w ramach 32 serii produkcyjnej. Służył w czechosłowackich a następnie czeskich siłach powietrznych. W 2004 r. został przekazany do Muzeum Lotnictwa Praga-Kbely (Letecké muzeum Praha-Kbely), skąd drogą wymiany za TS-11 Iskra bis D nr ser. 3H-1212 trafił w 2014 r. do Muzeum Lotnictwa Polskiego.

 Źródło: http://www.muzeumlotnictwa.pl/

Dane techniczne

Produkcja: Czechosłowacja
Wytwórca: Aero Vodochody
Czas powstania: 1969 rok
Rozpiętość: 10,29 m
Długość: 10,81 m
Masa startowa: 3 324 kg
Pułap: 10 900 m
Zasięg: 894 km ze zbiornikami dodatkowymi
Max. prędkość: 655 km/h
Silnik: turboodrzutowy ze sprężarką odśrodkową Motorlet M-701C o ciągu 8,7 kN
Uzbrojenie: możliwość podwieszenia bomb, zasobników z karabinami maszynowymi i wyrzutni niekierowanych pocisków rakietowych o masie 200 kg na podskrzydłowych węzłach