Junkers Ju-52/3m to samolot transportowy i pasażerski, opracowany w firmie Junkers w roku 1932. Jego powstanie było efektem stopniowego rozwoju pierwszego całkowicie metalowego jednopłata J 1, skonstruowanego przez profesora Hugo Junkersa w 1915 r. Pierwszym wariantem nowej maszyny był opracowany w 1930 r. jednosilnikowy Junkers Ju 52, przewożący 15 pasażerów. W następnym roku rozpoczęto prace nad zastąpieniem nieudanego ogromnego silnika Junkers L 88 trzema mniejszymi silnikami gwiazdowymi Pratt & Whitney Hornet. Prototyp tej wersji Ju 52/3m (3 Motoren = trzy silniki) został oblatany w marcu 1932 r., po czym samoloty tej wersji były dostarczane Lufthansie, a także liniom lotniczym w Szwecji, Finlandii i Boliwii. Podobnie jak poprzednicy, Ju 52/3m był typową dla Junkersa całkowicie metalową konstrukcją z pracującym pokryciem z blachy falistej ze stopu aluminiowego i miał opatentowane przez Junkersa „podwójne skrzydło”, czyli klapy i lotki oddzielone od krawędzi spływu wzdłuż całej rozpiętości płata. W Niemczech nowy samolot szybko zyskał przydomek „Tante Ju” (Ciotka Ju).
Samoloty Ju 52/3m były używane przez linie lotnicze w wielu krajach. Montowano w nich różne silniki – Pratt & Whitney Hornet i Wasp, BMW 132, Bristol Pegasus, Alfa Romeo 126, Piaggio Stella, a nawet rzędowe Hispano-Suiza 12N i wysokoprężne Junkers Jumo 205. Od 1936 do 1939 r. Polskie Linie Lotnicze LOT eksploatowały jeden samolot Ju 52/3m o znakach SP-AKX. Pasażerskie Ju 52/3m dostarczone do Boliwii zostały wykorzystane podczas wojny Boliwii z Paragwajem w latach 1932–35. O kilka tygodni wyprzedziły je w roli transportowców wojska trzy egzemplarze sił powietrznych Kolumbii, użyte podczas konfliktu z Peru.
W 1934 r. ruszyła masowa produkcja na zamówienie Luftwaffe, w której jednostkach Ju 52/3m stał się pierwszym typem bombowca. Wariant Ju 52/3m g3e przenosił w kadłubie 6 bomb wagomiaru 250 kg i wyposażony był w stanowiska strzeleckie na grzbiecie oraz pod kadłubem (tzw. „kosz na śmieci”) z karabinami maszynowymi MG 15 kal. 7,92 mm. Gdy 18 lipca 1936 r. wybuchła wojna domowa w Hiszpanii, Niemcy stanęli po stronie prawicowych nacjonalistów generała Franco. Już po tygodniu 20 Ju 52/3m (w tym jeden wodnosamolot Ju 52/3m Wasser) zostało wysłanych do Hiszpańskiego Maroko, skąd uruchomiono „most powietrzny”. Do połowy października Junkersy dostarczyły na Półwysep Iberyjski 14 000 żołnierzy i 500 ton uzbrojenia. W sierpniu Ju 52 niemieckiego Legionu Condor, dowodzonego przez generała Hugo Sperrle, zadebiutowały w roli bombowców.
Następnie Ju 52/3m stał się „koniem roboczym” Luftwaffe na wszystkich frontach II wojny światowej. W roli bombowca wystąpił już tylko dwukrotnie, a celem nalotów w obu przypadkach była Warszawa (we wrześniu 1939 r. i podczas likwidacji getta w 1943 r.). Jedną ze słynniejszych akcji był udział 490 takich samolotów w niemieckim desancie spadochronowym na Kretę w 1941 r. Później Junkersy utrzymywały „mosty powietrzne” na potrzeby oblężonych wojsk niemieckich w Demiańsku, Stalingradzie, na Kubaniu, w Tunezji, Budapeszcie i Wrocławiu. W sumie niemieckie fabryki w latach 1932–44 wyprodukowały 4 187 samolotów Ju 52 wszystkich wersji.
Podczas II wojny światowej Niemcy wykorzystywali do produkcji własnych samolotów różne zakłady lotnicze okupowanej Europy. Na przykład w węgierskich zakładach Manfred Weiss zbudowano 24 Ju 52/3m, ale we francuskiej fabryce Amiot w Colombes, przemianowanej na Ateliers Aeronautiques de Colombes (AAC), wyprodukowano w czasie wojny aż 602 takie samoloty z silnikami BMW 132 produkcji zakładów SNECMA. Po wojnie powstało kolejnych 415 egzemplarzy pod oznaczeniem AAC.1 Toucan. Samoloty te były używane przez Francuskie Siły Powietrzne podczas konfliktów na Madagaskarze, w Indochinach i w Algierii w latach 1947–60.
Egzemplarz muzealny został wyprodukowany w zakładach AAC w 1946 r. Do 1960 r. był używany przez Francuskie Siły Powietrzne. W grudniu 1960 r. znalazł się w partii 16 samolotów sprzedanych Portugalskim Siłom Powietrznym, które eksploatowały go do 1971 r. z numerem bocznym 6 316. W 1973 r. został podarowany brytyjskiemu Imperial War Museum w Duxford, gdzie przeszedł dwa remonty. Po pierwszym z nich pomalowany został na wzór egzemplarza 1Z+NK z eskadry 2/KGzbV 1 z okresu desantu na Kretę. Podczas drugiego remontu (2002 r.) otrzymał malowanie egzemplarza 4V+GH z eskadry transportowej 1/KGrzbV 9, operującej na froncie wschodnim w 1942 r. W 2012 r. samolot został wystawiony na sprzedaż, a spośród potencjalnych nabywców Brytyjczycy wybrali ofertę Muzeum Lotnictwa Polskiego. W maju 2013 r. ekipa Muzeum sprowadziła samolot do Krakowa.
Źródło: http://www.muzeumlotnictwa.pl/
